ضرورت اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه ها
همانطورکه که میدانید هدفمندسازی یارانهها در
ایران یکی از مهمترین بخشها و نمایانترین بخش طرح تحول اقتصادی است که به تغییر فرآیند دادن یارانهها میانجامد که جلوگیری از افزایش بیرویه مصرف سوخت و مقابله با تحریم های
غرب،رسیدگی به مستضعفین و از بین بردن فاصله طبقاتی را می شود از مهمترین اهداف این طرح برشمرد.
28ماه از آغاز فاز اول بزرگترین جراحی اقتصاد کشور می گذرد و در حالی که بنا بود طی پنج سال اجرای این قانون به پایان برسد اما اجرای فاز دوم آن علیرغم تاکیدات دولت،توسط مجلس مسکوت مانده است.
قبل از آن که به ضرورت اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه ها پرداخته شود بهتر
است نگاهی کوتاه به اثرات و دستاوردهای اجرای فاز اول آن داشته باشیم.
دولت در گام نخست ورود به مرحله اجرایی قانون هدفمندی یارانهها با تأمین اعتبار و بودجه لازم برای پرداخت نقدی یارانه،ذخیرهسازی 35 قلم کالای اساسی مورد نیاز خانوارها و تجمیع ظرفیتهای توزیعی کشور را در دستورکار قرار داد که با همگام شدن بخش بازرگانی، اصناف و تعاونیهای توزیعی و مصرف، مقدمات تأمین، انباشت و توزیع کالاهای اساسی به صورت کاملاً هدفمند و برنامهریزی و همچنین امکان اجرایی شدن قانون هدفمندی یارانهها با حداقل تنش اقتصادی در جامعه فراهم شد. با اجرایی شدن قانون هدفمندی یارانهها از بیست و هشتم آذر ماه 1389 و بررسی آثار آن در کشور نشانههایی حاکی از کاهش مصرف حاملهای انرژی و صرفه جویی قابل توجه در این حوزه به عینه مشاهده و با واریز نقدی یارانهها، اجرای قانون هدفمندی یارانهها در عین ناباوری کارشناسان منتقد با اقبال عمومی همراه شد. بر اساس نظر کارشناسان صاحب نظر در حوزههای اقتصادی، با اجرایی شدن قانون هدفمندی یارانهها، فرهنگ صرفه جویی و استفاده بهینه از منابع در کشور رایج و منابعی که تا پیش از این اسراف یا اتلاف میشده، در سبد منافع ملی به نفع کشور و مردم ذخیره شده است.البته علیرغم تمهیدات کنترلی اندیشیده شده از سوی دولت،با اجرای این قانون شاهد رشد محسوسی در قیمت ها بودیم که در مقاطعی کنترل و ثابت نگه داشته شد و هیچگاه تورم به میزانی که قبل از اجرای قانون تعدادی از کارشناسان منتقد اجرای طرح پیش بینی می کردند، نرسید.
برگزاری جلسات مشترک دولت و مجلس برای حل ماجرای فاز دوم هدفمندی نشان می دهد که اجرایی شدن یا نشدن فاز دوم هدفمندی یارانه ها به دغدغه اصلی دولت و مجلس تبدیل شده است و در حالی که دولت تنها راه اصلی دور زدن تحریم های دشمن را اجرای کامل قانون هدفمند کردن یارانه ها می داند، همچنان مجلس بر سر اجرای فاز دوم این قانون با دولت به توافق نرسیده است و این نگرانی را ایجاد کرده است که آیا نتیجه قانون «خوبی» که اجرا شده بود با تاخیرهای پی درپی از دست نمی رود؟
از آن جایی که افزایش بهرهوری و فعال شدن تولید کشور از اهداف اجرای قانون هدفمندی یارانهها بوده است،برخی نمایندگان مجلس عدم پرداخت سهم تولید و حمایت از خدمات و افزایش تورم و نقدینگی را علت مخالفت خود بیان می کنند در حالی که به اذعان بسیاری از کارشناسان اقتصادی، تورم ماه های اخیر نه ناشی از اجرای هدفمندی یارانه ها که از تحریم های خارجی و نوسانات نرخ ارز نشات می گیرد که با کنترل های ارزی و تدابیر اتخاذ شده در تیم اقتصادی دولت نگرانی ها در این زمینه برطرف شده است. اما رییس کمیسیون اقتصادی مجلس در مورد علت ضرورت پیدا کردن اجرای فاز دوم هدفمندی یارانهها در شرایط فعلی گفت: برای این که بتوانیم از تولیدات داخلی حمایت بیشتری را به عمل آوریم باید وارد فاز دوم هدفمندی یارانهها شویم.همچنین مجید نامجو، وزیر نیرو از بازگشت عادت مصرفی برق مشترکان در کشور با گذشت دو سال از اجرای قانون هدفمندی یارانه ها خبر داده و بر ضرورت اجرای فاز دوم این قانون تاکید کرد. برخی کارشناسان نیز معتقدند بروز فاصله زمانی بین فاز اول و دوم آثار مثبت فاز اول را از بین می برد و در نتیجه آماده سازی مردم برای فاز دوم هزینه هایی را در پی خواهد داشت.
با توجه به این که هزینه های بسیاری برای فرهنگ سازی و همراهی مردم با این قانون صورت گرفته و همواره بیم از بین رفتن آثار مثبت اجرای این قانون وجود دارد و از سوی دیگر اقتصاد کشور به گفته مسئولان اقتصادی اکنون در جنگ تمام عیار است و با تحریم دست و پنجه نرم می کند به نظر می رسد ضرورت دارد برای رفاه حال مردم، دولت و مجلس باید سریع تر در مورد اجرای فاز دوم قانون هدفمند کردن یارانه ها به توافق برسند.